Nawigacja: spiewak.euCo to jest nauka?

Co to jest nauka?

Radosław Śpiewak

Problem z definicją nauki

Problem z definicją nauki wynika z braku wspólnych cech, które byłyby zarazem:

Przykładowa definicja mówi, że nauka to próba zrozumienia, wyjaśnienia i przewidywania otaczającego nas świata (Okasha 2002). Jednak religie na różne sposoby próbują wyjaśniać otaczającą nas rzeczywistość, a nie są uznawane za dziedziny nauki. Także wróżbici, jasnowidze i prorocy twierdzą, że przepowiadają przyszłość, jednak mało kto uzna ich za reprezentantów nauki.

Twierdzi się niekiedy, że dziedzinę nauki można poznać po obecności w nazwie końcówki "logia". Jednak nie każda "logia" jest nauką, niektóre mogą za takie uchodzić, jednak nie wszystkie zasługują na poważne traktowanie. Wystarczy zastanowić się przez chwilę nad poniższą listą:

Trzy pierwsze "logie" niewątpliwie mogą być uznane za poważne dziedziny naukowe, dwie kolejne należą do niezbyt "naukowego" obszaru ezoteryki, w końcu przedostatnia to znak handlowy, a ostatnia (wbrew pierwszemu wrażeniu, że to byłaby "nauka o nauce") to nazwa wyznania "nowego wieku". Z drugiej strony, matematyka i fizyka - niewątpliwie poważne dziedziny naukowe mają nazwy, które nie kończą się na "logia". Wobec trudności zdefiniowania nauki, w niniejszym tekście poprzestanę na próbie definicji nauk przyrodniczych.

Propozycja definicji nauk przyrodniczych

Nauki przyrodnicze zajmują się opisem, wyjaśnianiem i przewidywaniem zjawisk dostępnych ludzkim zmysłom bezpośrednio (na drodze obserwacji) lub pośrednio za pomocą urządzeń rozszerzających zakres zmysłów (np. detektory promieni UV) lub zwiększających ich czułość (np. mikroskopy optyczne). Nauki przyrodnicze zajmują się zjawiskami obiektywnymi, czyli takimi, których istnienie na podstawie przedstawionych dowodów zaakceptuje zdecydowana większość ludzi o zdrowych zmysłach. Przedmiotem sporu naukowego może natomiast być (i zwykle jest) wyjaśnienie pochodzenia i wzajemnych relacji takich zjawisk.

Piśmiennictwo

  1. Okasha S. Philosophy of science. A very short introduction. Oxford University Press 2002

Nawigacja: spiewak.euCo to jest nauka?

Ta strona jest częścią serwisu spiewak.eu
Copyright © Radosław Śpiewak, Instytut Dermatologii, Kraków
Document created: 6 August 2013, last updated: 12 December 2017.